Woonwijk Veenkracht: veerkrachtig wonen op veen
In de gemeente Súdwest-Fryslân is er een dringende behoefte aan toekomstbestendige en betaalbare woningen voor starters, senioren en gezinnen. De nieuwe woonwijk Veenkracht in het dorp Heeg is een innovatief antwoord op deze vraag, met een focus op duurzaam bouwen op de kwetsbare veengrond. De gemeente wil bouwen met minimale impact op het klimaat door gebruik te maken van hernieuwbare grondstoffen. Ook aandacht geven aan biodiversiteit, waterbeheer en klimaatadaptatie staat hoog op de wensenlijst, waarbij het water- en bodemsysteem leidend wordt gemaakt in het ontwerp.
Veenkracht legt sterke nadruk op circulariteit met concrete eisen om duurzaam bouwen te realiseren. Zo wordt minimaal 55% van de gebruikte grondstoffen (massa) biobased en/of gerecycled, en dient de bouw CO₂-neutraal te zijn. De Milieuprestatie Gebouwen (MPG) wordt gemaximaliseerd op 0,50, wat garant staat voor een lage milieu-impact. Voor de openbare ruimte worden materialen gekozen op basis van een balans tussen comfort en de laagste milieukosten. Bovendien moeten materialen voor woningen en infrastructuur zodanig worden geselecteerd dat hoogwaardig hergebruik in de toekomst mogelijk blijft.
Waterbeheer speelt een cruciale rol in het ontwerp van Veenkracht. Het project streeft naar een ambitieuze 50% besparing op drinkwatergebruik. De ontwikkeling gebeurt waterneutraal, wat inhoudt dat hemelwater zoveel mogelijk wordt vastgehouden en hergebruikt binnen het plangebied. Iedere woning draagt zorg voor de buffering van het eigen hemelwater. Daarnaast wordt bewust ingezet op het verhogen van het grondwaterpeil, om bodemdaling en veenoxidatie – een belangrijke bron van CO₂-uitstoot – tegen te gaan. Innovatieve oplossingen, zoals grijswaterrecycling om drinkwatergebruik te halveren, vormen een integraal onderdeel van deze aanpak.
Het project onderzoekt mogelijkheden zoals drijvende of paalwoningen en stimuleert samenwerking met marktpartijen om innovatieve oplossingen te ontwikkelen die veengebieden geschikt maken voor woningbouw. Veenkracht wordt daarmee een wijk die niet alleen veerkrachtig is tegen klimaatextremen, maar ook bijdraagt aan de verduurzaming van de regio door circulaire en klimaatadaptieve bouwprincipes integraal toe te passen.