Wet- en regelgeving kan de transitie naar een circulaire economie zowel remmen als stimuleren. Om de transitie te kunnen versnellen, haalt Circulair Friesland kansen en uitdagingen binnen wet- en regelgeving op bij haar leden. Ook vertalen we nieuwe wet- en regelgeving naar wat dit voor jouw organisatie betekent. De komende jaren verandert er veel en is het dus belangrijk om goed op de hoogte te blijven, zowel van Europese als nationale regelgeving. We willen met elkaar anticiperen op wat er op de regio en onze leden afkomt, zodat we voorbereid zijn én gezamenlijk actie kunnen ondernemen op wat er nog gaat komen. Daarom is de Ambitietafel Wet- en Regelgeving in het leven geroepen.
In dit bericht over de nieuwe Ambitietafel willen we een aantal relevante wet- en regelgevingen uitlichten, urgentie hiervan communiceren en handelingsperspectief bieden.
In algemene zin zien we dat bedrijven en vooral producenten steeds meer verantwoordelijkheid krijgen voor de hele levenscyclus van producten. De meeste circulaire wet- en regelgevingen komen voort uit de EU Green Deal. De algemene lijn van deze wet- en regelgeving is hieruit op te maken: met elkaar in transitie naar een duurzame/circulaire samenleving. Zo is de Uitgebreide Producentenverantwoordelijkheid recent uitgebreid met UPV Textiel en UPV Zwerfafval, om afval te verminderen en minder nieuwe grondstoffen te gebruiken. En zo is bijvoorbeeld de CSRD belangrijk om te controleren of investeringen richting duurzaamheid gaan.
Disclaimer: vanuit Circulair Friesland willen we graag de aandacht van onze leden op deze nieuwe wet- en regelgeving wijzen. Ook verwijzen we graag door naar informatiebronnen. Als u zekerheid wil, neem dan contact op met uw financieel adviseur en houd de officiële kanalen in de gaten voor updates.
CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive)
De EU heeft besloten, als onderdeel van de EU Green Deal, dat er transparantie en rapportages moeten komen over de impact van bedrijven op het milieu, mens en natuur en andersom (dubbele materialiteit). Dit is bedoeld om 1) geldstromen richting duurzaamheid te bevorderen, 2) systeemrisico te verminderen (zoals sociale misstanden en klimaatverandering) en 3) bedrijven verantwoording af te laten leggen voor hun impact op mens en milieu. Voor deze rapportages zijn standaarden ontwikkeld, de ESRS (European Sustainability Reporting Standards), waarin meerdere aspecten van duurzaamheid verwerkt zijn (Environment, Social, Governance, ESG). De eerste groep bedrijven moet al aan deze nieuwe wet- en regelgeving voldoen vanaf 1 januari 2024. Dit zijn grote bedrijven die nu vallen onder de non-financial reporting directive (NFRD).
Wat betekent dit voor jou? Een aantal bedrijven zal aan deze nieuwe rapportages moeten gaan voldoen. Ook als je niet aan CSRD hoeft te voldoen, krijg je als (MKB) bedrijf te maken met deze nieuwe wet- en regelgeving. Duurzaamheid wordt namelijk in de gehele keten bekeken en dit betekent dat ook toeleveranciers en andere partners vragen zullen krijgen van bedrijven die wel moeten voldoen. Deze video is zeer nuttig voor het MKB om informatie en inspiratie te krijgen.
Via deze beslisboom kun je checken of en wanneer jouw organisatie aan de CSRD wetgeving moet voldoen.
Meer weten, zoals wanneer jouw bedrijf hiermee te maken krijgt? Via deze bronnen kunt u informatie vinden:
- Kijk op de website van MVO Nederland, de website van de KVK, de website van MKB Nederland en lees dit document van van RJ en SER voor algemene informatie over CSRD.
- MVO Nederland organiseert evenementen over CSRD, soms specifiek voor het MKB
- De Sociaal-Economische Raad maakt video’s met uitleg over CSRD en de definitieve standaarden.
- NHL Stenden en Circulair Friesland zijn in overleg om een cursus/masterclasses over CSRD te organiseren voor de regio. Zodra hierover meer bekend is, komt hier informatie.
UPV (Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid)
Producenten krijgen in algemene zin meer verantwoordelijkheden over de levenscyclus van hun producten, dus ook tijdens en na gebruik van de consument. De regeling uitgebreide producentenverantwoordelijkheid loopt al langere tijd en gaat over de volgende producten: autobanden en autowrakken, batterijen en accu’s, elektrische en elektronische apparatuur, textiel, verpakkingen en wegwerp plastic. In 2023 zijn er 2 aanvullingen: UPV Zwerfafval en UPV Textiel. De nieuwe wet- en regelgeving gaat gelden voor producenten en importeurs die deze producten voor het eerst op de Nederlandse markt aanbieden.
Wat betekent het voor jou? Als je producent/importeur bent van deze producten, heb je een meldingsplicht, waarin onder andere wordt vermeld hoeveel je produceert. Op basis hiervan moet er betaald worden voor de afvalverwerking. Ook zijn bedrijven die onder UPV Textiel vallen, verplicht om een retourname systeem te beschrijven. Partijen kunnen individueel of collectief aan deze verplichtingen voldoen. Per productgroep zijn er samenwerkingen, waarvan sommige verplicht zijn (Algemeen verbindend verklaring, Avv).
Meer weten?
- Algemene informatie over producentenverantwoordelijkheid is hier te vinden.
- Meer informatie over de uitbreidingen is te vinden op UPV Textiel, Stichting UPV Textiel of UPV Zwerfafval.
- Voor vragen of onduidelijkheden, is er een helpdesk van het Ministerie van IenW beschikbaar.
SUP
Elke dag gooien we in Nederland 19 miljoen wegwerpbekers en -bakjes weg (ja echt, zie website). Dit vraagt veel grondstoffen en een deel hiervan komt in de natuur terecht. Hergebruik moet aangemoedigd worden, en daarom wordt het gebruik, verkoop en productie van wegwerpartikelen met plastics erin aan banden gelegd en ontmoedigd. De eerste maatregelingen binnen de SUP-richtlijn gelden vanaf 3 juli 2021. In 2023 zijn er aanvullingen op deze richtlijn, zo mogen plastic wegwerpbekers en -bakjes niet meer gratis meegegeven worden. In 2024 komt hier nog bij dat er op locatie (festival, kantoor, etc) geen plastic wegwerpbekers, -bestek en -bakjes mogen worden aangeboden.
Wat betekent dit voor jou? Deze nieuwe wet- en regelgeving heeft grote gevolgen voor de bedrijfsvoering van bijna alle organisaties. We moedigen leden, die zich nog niet hebben voorbereid, aan om direct aan de slag te gaan, gezien het verbod geldt vanaf januari 2024. De wetgeving stuurt op hergebruik, wat betekent dat er logistiek veranderingen moeten worden aangebracht (het plaatsen van vaatwassers bijvoorbeeld). Op het moment loopt er een motie om de definitie van ‘hoogwaardige recycling’ te verscherpen, waardoor deze optie mogelijk werkbaarder wordt, naast de optie voor hergebruik.
Meer weten?
- Zie voor meer informatie over het betalen voor wegwerpbekers en -bakjes, de website van Rijksoverheid en de website van het ondernemersplein.
- Verder geeft dit rapport veel informatie over de details van deze nieuwe regelgeving (zie bijvoorbeeld p. 18 voor de verschillen tussen ‘op locatie’ en ‘onderweg’).
- Per groep organisaties (bijvoorbeeld bedrijven en kantoren) is hier te vinden wat het effect is van deze nieuwe wetgeving.
- Er is een tool ontwikkeld door het Ministerie van IenW om advies op maat te krijgen over wegwerp plastics.
Right to repair
Consumenten hebben vaak niet de mogelijkheden om hun kapotte producten te (laten) repareren, doordat dit wordt belemmerd door producent, te duur is, niet wordt aangeboden, het design van het product het moeilijk maakt, afwezigheid van losse onderdelen en meer redenen. De EU vindt dat het verlengen van de levensduur van producten belangrijk is voor een circulaire economie. Er komt wetgeving aan om producenten te verplichten het makkelijker te maken om producten te (laten) repareren. Details en concrete wetgeving zijn nog niet bekend.
Meer informatie kun je vinden op de website van het Europese Parlement. Ook houden we deze pagina zo goed mogelijk up to date.
Terug naar overzicht