Nul-op-de-meter blauwdruk voor circulaire brandweerkazernes

Sinds 2014 heeft Veiligheidsregio Fryslân het beheer over al het brandweervastgoed in Fryslân. Hiertoe behoren 65 brandweerkazernes, waarvan een groot deel aan vervanging toe is. In Surhuisterveen (2019) en Harlingen (2020) staan inmiddels fonkelnieuwe, nul-op-de-meter (NOM), gasloze en zo circulair mogelijk gebouwde brandweerkazernes. 

Reduce, reuse, recycle

Om te voorkomen dat voor elk volgend pand het wiel opnieuw moet worden uitgevonden, heeft de Veiligheidsregio samen met JOUS architecten een blauwdruk ontworpen, met de gedachte ‘reduce, reuse, recycle’ als uitgangspunt. Deze maakt toekomstige nieuwbouw van circulaire brandweerkazernes een stuk eenvoudiger. 

Het mooie van de blauwdruk is dat we er steeds opnieuw van kunnen profiteren. Alleen al tot 2025 hebben we nog 6 kazernes te gaan. Bij iedere kazerne kunnen we de blauwdruk verder verbeteren.

Laurens van den Brink, projectleider Huisvesting, Veiligheidsregio Fryslân

Circulair en demontabel

De ambitie om zo demontabel en circulair mogelijk te bouwen, geldt zowel voor de buitenkant als voor de binnenkant van de kazernes. Een aantal voorbeelden hiervan aan de hand van de brandweerkazerne in Surhuisterveen:

• De indeling is flexibel en kan eenvoudig worden aangepast bij veranderende functiebehoeften.
• Sommige installaties, waaronder de rookgasafzuiging, komen uit de oude kazerne.
• Het deels open plafond in de entree is gemaakt van oude brandweerslangen.
• Brandweervrijwilligers kregen een budget zodat ze de kantine zelf konden inrichten met hergebruikt meubilair en verlichting. 
• De houten verdiepingsvloer bestaat uit hergebruikte balken die afkomstig zijn uit de draagconstructie van een voormalige fabriek uit Purmerend.
• Terreinverharding is hergebruikt.
• Op het dak liggen zonnepanelen en het gebouw is geïsoleerd met vlas.

De bouwmaterialen voor de kazernes zijn zorgvuldig gedocumenteerd in het Madaster en een aantal materialen hebben een terugnamegarantie van de leverancier. Dit vergemakkelijkt toekomstig hergebruik en zorgt voor een verdere reductie van afval. 

Impuls voor lokale economie

Bij de totstandkoming van nieuwe circulaire brandweerkazernes maakt Veiligheidsregio Fryslân zoveel mogelijk gebruik van lokale kracht en kennis. Vrijwilligers van de brandweer – de gebruikers van de kazerne – zijn vanaf het begin nauw betrokken bij het maken van keuzes en voor de daadwerkelijke bouw en installaties worden op basis van uitbesteding bedrijven uit de buurt aangetrokken. Dit zorgt voor minder transportbewegingen, versterkt de binding met de regio en betekent een impuls voor de lokale economie. 

Mindset en bewustwording

Bij circulair bouwen zijn mindset en bewustwording belangrijke begrippen, geeft Van den Brink aan. We gaan steeds meer inzien dat de standaard definitie van ‘perfect’ niet altijd haalbaar is omdat zaken als duurzaamheid voorrang verdienen. Zo stonden vrijwilligers niet te juichen bij het idee voor tweedehands toiletten. ,,Soms moet je accepteren dat iets er minder gelikt uitziet, maar aan de andere kant wil je ook dat gebruikers van een pand zich prettig voelen. Als je circulair bouwt, ben je voortdurend aan het zoeken naar die balans. Door de gebruikers van onze kazernes mee te laten denken en beslissen, maken we dat proces léuk en komen we uiteindelijk tot de beste oplossingen.” 

Sustainable Development Goals

Praktische info & contact

Neem voor meer informatie contact op met Laurens van den Brink (Projectleider Huisvesting, Veiligheidsregio Fryslân) via 088 – 22 99 051 of l.vandenbrink@vrfryslan.nl.

Hoofdfoto: Circulaire brandweerkazerne in Harlingen. © Gerard van Beek Fotografie