Een ontmoeting tijdens een rondleiding door It Swettehûs zorgde er voor dat alle, bij de VCF aangesloten architecten, op basis van vakmanschap, visie en ambities een samenwerking zijn aangegaan onder de naam CRAF+. Er zijn talrijke architectenbureaus lid van Vereniging Circulair Friesland. Daar zijn Doeke van Wieren (TWA architecten, architecten coöperatie GEAR) en Fieke Grooters (Made by Phi) twee voorbeelden van.
CRAF+ is een samenwerking tussen Alynia Architecten, Inbo, GEAR, Wind Groep, Zantman Architecten, Made by Phi en Achterbosch Architecten. Van Wieren: “We zijn gestart met de prijsvraag biobased en natuurinclusief bouwen op de Nieuwe Veemarkt in Zwolle, dat we gezamenlijk onder de naam CRAF+ hebben ingediend. Die naam is gekozen vanwege de link met (ontwerp-) kracht, werken en ambachtelijkheid. De laatste letter schrijven we als een plusteken, omdat we daarmee willen uitdragen dat we waarde toevoegen aan nieuwe leefomgevingen.”
Impact maken
De Vereniging Circulair Friesland is erop gericht om initiatieven op het gebied van circulariteit en innovaties voor het biobased bouwen samen te brengen. En dat gebeurt soms heel letterlijk. Van Wieren: “Gezamenlijk kunnen we nog meer impact maken op het gebied van circulair en biobased bouwen. Ik zie dat dan ook als een collectieve opgave voor iedereen die actief is in de gebouwde omgeving. We spreken samen met de energietransitie en het vergroten van natuurwaarden over een integraal probleem, dus dan moet je ook zoeken naar een integrale oplossingen. We hebben dat heel concreet opgepakt door de architecten samenwerking CRAF+ te starten zodat we kennis kunnen delen en gezamenlijk aan projecten kunnen werken.”
Made by Phi
Fieke Grooters startte drie jaar geleden met haar architectenbureau Made by Phi. “Ik streef daarbij naar waardevolle architectuur met een positieve footprint. Een gebouw is niet alleen waardevol voor de opdrachtgever maar ook voor de omgeving. De omgeving waarop een gebouw impact heeft betreft niet alleen de directe omgeving maar ook de omgeving waar het materiaal gewonnen wordt. En niet alleen de impact nu, maar ook de impact later wanneer het gebouw weer gesloopt wordt.”
Tuinstra, Van Wieren Architecten
Doeke van Wieren heeft samen met zijn compagnon Bauke Tuinstra een bureau dat zich vooral richt op woningbouw. Tuinstra & Van Wieren zijn ook onderdeel van architectencoöperatie Gear, dat zich weer meer richt op utiliteitsbouw. De derde poot van zijn bedrijfsvoering is i-engineering, een facilitair bedrijf en dat zich richt op bouwkundige diensten en het optimaliseren van (modulaire- en digitale) bouwtechnieken.
“Architectuur is waarde creëren”
De interesse voor circulair bouwen werd bij Van Wieren aangezwengeld door de door Provincie Fryslân uitgeschreven tender voor het Swettehûs, een circulair bouwproject in Leeuwarden. “Duurzaamheid had altijd al mijn aandacht en circulair bouwen is de vergrotende trap van duurzaamheid, dus dit project waarbij het beperken van afval en CO2-uitstoot centraal stond, maar ook het vergroten van biodiversiteit en een gezonde werkomgeving, sprak mij gelijk enorm aan. Want daarmee kom je op het meest wezenlijke wat architectuur inhoudt en dat is waarde creëren. Dan gaat het niet alleen om financiële waarde, maar ook over zaken als esthetische waarde, persoonlijke waarde, sociale waarde, gebruikswaarde en toekomstwaarde.”
Ecologische waarde
Grooters geeft aan dat ook de ecologische waarde momenteel een veelbesproken thema is binnen CRAF+. Duurzaam bouwen kan je zien als ‘een beetje minder slecht’ bouwen. De bouw heeft grote negatieve impact gehad op de rijkdom van de bodem, flora en fauna. Door middel van regeneratief (de R van CRAF+) te ontwerpen willen we deze ecologische waarde actief herstellen en de natuur weer onderdeel maken van onze leefomgeving.
Lokaal
Grooters vervolgt: “Als je circulariteit lokaal toepast – en dat kan in Friesland heel goed – dan verlaag je ook nog eens de footprint doordat er minder transportbewegingen nodig zijn. Al die waarden zijn net zo belangrijk als het hebben van een dak boven je hoofd. En dat is wat het zo mooi maakt om met deze filosofie aan de slag te gaan.”
“Afval is een ontwerpfout”
Grooters en Van Wieren hebben daarbij nog een extra gezamenlijk doel: bouwen zonder afval. Grooters: “Aan de architectuurkant ligt een grote kans om tot een oplossing te komen. Iemand zei ooit eens dat ‘afval een ontwerpfout’ is en die quote gebruik ik graag om onze missie te duiden. Als je circulair bouwt en denkt, dan kan je (vrijwel) alles hergebruiken of recyclen. Een mooie rol voor ons als architecten om in ieder geval een deel van de oplossing te zijn.”
Terug naar overzicht