Lont over lef, lessen en het belang van samenwerken
In het gesprek met algemeen directeur Jetze Lont en procesregisseur Haije Wierda van bouwbedrijf Lont wordt duidelijk; circulair bouwen vraagt om durf, visie én goede samenwerking. Van hergebruikte gymzaalvloeren tot intensieve co-creatie met woningcorporaties – Lont zet concrete stappen richting een circulaire bouwwereld. We spraken hen over hun motivatie, ervaringen en toekomstplannen.
Waarom Lont zich aansloot bij Circulair Friesland
Jetze is stellig: “Circulair is geen trend. Dit gaat echt doorzetten. Overheden nemen het steeds vaker mee in hun beleid. Wij willen als bouwbedrijf voorop lopen in die ontwikkeling – daarom zijn we lid geworden van Circulair Friesland.”
Van gymzaalvloer tot vezelhennep: circulair bouwen in de praktijk
Een van de meest sprekende voorbeelden van Lont haar circulaire aanpak is de renovatie van Carré, een verdieping van het gemeentehuis in Leeuwarden. Hier werd in de aanbesteding expliciet ingezet op hergebruik. Jetze: “We zagen een kans om écht te laten zien wat we kunnen. We hebben gekeken naar afvalstromen en bestaande materialen en hierop het hele ontwerp afgestemd.”
Haije vult aan: “We zetten daarnaast ook stappen op biobased gebied. Samen met Elkien isoleren we binnenkort honderd woningen met vezelhennep, als onderdeel van de Fryske Vezelhennepdeal.”
Duurzaamheid zit al jaren in het DNA van Lont
Volgens Jetze is de circulaire koers van Lont geen recente ontwikkeling. “De verduurzaming van onze bedrijfsvoering zit al lang diep in de organisatie. Ik ben zelf al zeven jaar bestuurslid bij Freonen fan Fossylfrij Fryslân. Vervolgens maakten we de stap om lid te worden van Circulair Friesland.’’
Trots op projecten met impact én samenwerking
Haije en Jetze vertellen enthousiast over meerdere projecten waar circulair bouwen centraal stond. In samenwerking met Accolade werden in Drachten nieuwe woningen gebouwd met onder andere hergebruikte houten gevelbekleding.
“Ook met Elkien werken we intensief samen,” vertelt Jetze. “Doordat we al vroeg in het proces mochten meekijken, konden we samen duurzame keuzes maken. Dat is essentieel voor het succes van circulair bouwen.”
Circulair bouwen vraagt een andere mindset
De grootste uitdaging? Dat zit volgens Jetze in het omdenken: “In de reguliere bouw zijn we gewend snel te schakelen. Nieuwe materialen bestel je en binnen een aantal weken heb je ze. Circulaire materialen moet je zoeken. Dat kost tijd.”
Ook de uitvoering is anders. Haije: “Niet iedereen wil met bestaande materialen werken. Er is ooit iemand gestopt met een project omdat hij liever met nieuw materiaal werkt in plaats van met een bestaande. Tegelijk zijn er ook collega’s die juist enthousiast worden – het vraagt meer de ambacht van vroeger. Dat spreekt anderen juist aan.”
Jetze: “De sleutel is vroeg aanhaken. Bij het gemeentehuis van Leeuwarden konden we al tijdens het ontwerpproces meedenken. Dat creëert ruimte en energie voor circulaire keuzes.”
Samen kom je verder dan alleen
Voor het project BOUWURK van Arcadia trekt Lont op met Bouwgroep Dijkstra Draisma en Friso Bouwgroep. BOUWURK is een project van Arcadia waarbij een tijdelijk, circulair gebouw gerealiseerd wordt. Het bouwwerk wordt speciaal ontwikkeld voor de 100 dagen durende culturele manifestatie Arcadia en krijgt daarna een nieuwe bestemming. Bij het ontwerp en de bouw staat circulariteit centraal: het gebouw moet niet alleen duurzaam gebouwd zijn, maar ook eenvoudig demontabel en herbruikbaar.
Jetze: “We zijn met z’n drieën door Arcadia en de gemeente gevraagd. We hebben nagedacht over wie aanspreekpersoon zou zijn. Arcadia en de gemeente hebben hier vaker om gevraagd. Ons antwoord? Alle drie! Het was meteen duidelijk: dit doen we samen. We verdelen de taken en overleggen elke week. De samenwerking verloopt echt soepel.”
Begin gewoon – herhaling brengt verbetering
Volgens Jetze zit de belangrijkste les in het gewoon beginnen. “De herhaling komt daarna vanzelf. Begin ergens, en je komt vanzelf bij vragen als: hoe vind ik bestaande materialen? Hoe creëer ik draagvlak?”
Haije benadrukt het belang van samenwerking: “Dat is bij ons zó vanzelfsprekend, net als bij Circulair Friesland. Je moet het samen doen.”
Biobased toekomst en circulaire bedrijfsvoering
De ambities van Lont reiken verder. Haije: “We kijken met Elkien naar biobased nieuwbouwprojecten, bijvoorbeeld op basis van houtskeletbouw of CLT bouw. Tegelijk zijn we gestart met het programma Circulaire Bedrijfsvoering van Circulair Friesland. Zo kijken we kritisch naar onze interne processen en hoe we bijvoorbeeld verpakkingsmateriaal kunnen verminderen.”
De sleutel ligt bij opdrachtgevers en gebouweigenaren
Wil je echt grote stappen zetten? Jetze: “Dan moet je zelf aanbod creëren om de vraag op te wekken. Maar uiteindelijk ligt er veel verantwoordelijkheid bij gebouweigenaren en opdrachtgevers. Zij moeten de circulaire keuze durven maken.”
Circulair denken vraagt ook een nieuwe manier van opleveren
Jetze deelt een inzichtvol moment bij de oplevering van Carré: “We stonden te kijken naar het tapijt en de gymvloer. Die zijn circulair, dus niet alles is exact gelijk. Vroeger zou dat een afkeur zijn. En eigenlijk is zo’n oplevering nog erg traditioneel. Nu moet je daar anders naar leren kijken – ook bij een oplevering. Het is echt belangrijk om op voorhand hier duidelijke afspraken over te maken.”
Oproep aan onderwijs en ondernemers: doe mee!
Als afsluiter pleit Jetze voor een brede aanpak van de circulaire transitie. “We zien dat (semi)overheden vooroplopen, maar het onderwijs en het bedrijfsleven moeten net zo goed meebewegen. Denk aan de LLO Katalysator: met 1,9 miljoen euro gaan Friese onderwijsinstellingen en bedrijven samen biobased omscholing vormgeven. Zo maken we echt impact – vanuit alle hoeken.”
Terug naar overzicht