Terug naar overzicht

BLOG: Hoe corona kringlooplandbouw kan versnellen

Wat kunnen we leren van het coronavirus? Hoe bieden we deze crisis het hoofd? Wat is de invloed ervan op de transitie naar een circulaire economie? De teamleden van Circulair Friesland delen inzichten vanaf hun thuiswerkplek. Carla Boonstra, een van onze aanjagers op het thema Landbouw, ziet hoe de kringlooplandbouw door corona in een stroomversnelling komt.

Nederland staat bekend om haar 2e positie op de ranglijst van landen die de meeste landbouwgoederen exporteert. In 2019 bedroeg de omzet maar liefst 94,5 miljard euro! Deze afhankelijkheid van de exportmarkt heeft echter ook zijn kwetsbaarheden, zo blijkt nu. Welke ontwikkelingen zijn er op dit moment in de markt?  Lukt het nu en in de (nabije) toekomst om landbouw te bedrijven die circulairder is en meer in balans is met haar natuurlijke omgeving?

Dagelijkse gang van zaken

De drukke tijd voor zowel melkveehouders als akkerbouwers is volop gaande. Het mooie voorjaarsweer zorgt voor drukte op de boerderij. De eerste aardappelen zijn de grond alweer in, de graslanden zijn bemest en de koeien gaan weer naar buiten. Voor boeren is dit altijd een periode waarin er even geen tijd is voor vergaderingen, bijeenkomsten en sociale verplichtingen. De focus ligt op het bedrijf.

Invloed op de prijzen

Maar wat boeren ook bezighoudt, is wat het effect zal zijn van de coronacrisis op prijzen. Wat doet het met de prijzen van zuivel, vlees, aardappelen, groenten en fruit? Zuivelprijzen gaan omlaag en de roep om productiebeperking wordt harder. Zuivelproducten als kaas dalen zelfs een kwart in prijs en ook frietaardappelen zijn niet meer te slijten. Dit laatste komt doordat de horeca zo goed als stil is komen te staan.  De overgebleven frietaardappelen worden nu deels verwerkt tot veevoer (vb. Aviko), en komen daarmee terecht in de lokale kringloop. Ook de Nederlandse bloemtelers komen in zwaar weer. Bloemisten hebben het razend druk omdat mensen massaal bloemen inslaan voor thuis of als cadeautje, maar de export – waar het overgrote deel van de sierteelt voor bestemd is – ligt zo goed als stil.

De lokale markt floreert

De afhankelijkheid van export zorgt in deze periode voor onzekerheid voor boeren, maar niet voor iedereen. Er is een enorme groei in de belangstelling voor lokale producten.  Burgers krijgen weer meer oog voor de eigen omgeving nu beperkende maatregelen ervoor zorgen dat je niet (ver) van huis mag. Dit speelt boeren die afzetten op de lokale markt in de hand. Een mooi voorbeeld hiervan is De Streekboer. Deze lokale voedselvoorziener heeft het drukker dan ooit!

Mensen brengen meer tijd thuis door en hebben meer aandacht voor elkaar. Eten verbindt, aan koken (samen met de kinderen) wordt dan ook meer tijd besteed. Daarbij wordt ook kritischer gekeken naar wat er op tafel komt. 

Deze enorme vraag naar lokale producten vergt een andere inrichting van de distributieketen, gericht op directe bezorging bij de consument aan huis. Logistieke processen zijn nog niet voldoende ingericht op korte ketens. Nu er geen andere keuze is, wordt er met man en macht gewerkt om deze trajecten wél in te richten.

Na corona

Zowel Anne Jansma (mijn mede-aanjager Landbouw) als ik zetten ons er voor in dat de ontwikkeling richting korte ketens en lokaal voedsel ook na corona het ‘nieuwe normaal’ wordt. Op naar een nieuwe economie, waar naast productie van voedsel, natuur- en landschap als leidraad wordt gezien.

-Carla Boonstra

Terug naar overzicht