Community Plasticvrije Wadden: Waddenzee zonder plastic in 2025

Plastic vervuiling is dramatisch voor zeeën en oceanen wereldwijd. Plasticsoep is overal: ook in het water en op de kusten van ons UNESCO Werelderfgoedgebied de Waddenzee. Dit unieke gebied met een steeds veranderend landschap biedt een thuis aan meer dan 10.000 plant- en diersoorten. Het gebied – en alles wat erin leeft – lijdt zichtbaar en onzichtbaar onder plastic afval. De Community Plasticvrije Waddenzee wil plastic vervuiling de Wadden en de wereld uithelpen door het terugdringen van het gebruik van wegwerpplastic, het stimuleren van lokaal hergebruik en het lokaal produceren van alternatieven voor plastic en het opruimen en afvangen van plastic afval.

De community bestaat uit een groot netwerk van burgers, bedrijven, overheden, organisaties en beheerders. Zij zetten zich met hart en ziel in voor schone Wadden. Met als ultieme doel: een plasticvrij Waddengebied in 2025.

Brandbrief

,,Door de beweging van eb en vloed komt de Plastic Soep uit de Atlantische Oceaan, via de Noordzee ook in de Waddenzee terecht. Voor een lagedrukgebied uit is de wind zuidwest, daarna draait deze naar noordwest. In Nederland hebben wij voornamelijk westenwinden, ook zo komt er veel plastic in de Waddenzee terecht. Dit geldt niet alleen voor de Nederlandse, maar ook voor de Duitse en Deense Wadden. Het is dus geen ver van mijn bed show. De zee legt de rotzooi voor onze voeten en wij doen er niks mee. Hebben we dan echt geen greintje respect meer voor die zee? Hoe hard moet zij aankloppen om gehoord te worden?”

Bovenstaande is een fragment uit de brandbrief die Nienke Dijkstra van Doe eens Wad in 2015 schreef aan beheerders en bestuurders in het waddengebied. De brief zette het plasticprobleem in het Waddengebied op de bestuurlijke agenda en leidde uiteindelijk ook tot het ontstaan van de Community Plasticvrije Waddenzee. Waddenbeheerders kwamen in actie. Onder begeleiding van het programma ‘Naar een rijke Waddenzee’werkten zij in 2016 en 2017 aan het Actieplan Plasticvrije Waddenzee. Toen dit actieplan eind 2018 afliep, was er de wens om door te gaan. De Community Plasticvrije Wadden wordt gefaciliteerd door Rijkswaterstaat en is het vervolg op het eerdere actieplan.

In je eentje lukt het niet altijd. Met elkaar maak je meer impact.
Willemien Veele, aanjager Kunststoffen (Circulair Friesland)

Versnellingsgroep

Binnen het grote netwerk van de community vormt een groep vertegenwoordigers van meer dan 20 verschillende organisaties de zogenaamde versnellingsgroep. Deze groep helpt initiatieven om het Waddengebied schoon te krijgen te versnellen, bevordert de samenwerking tussen partijen onderling, brengt activiteiten onder de aandacht, faciliteert kennisdeling en zet de (plasticvrije) Wadden op de agenda bij potentiële nieuwe samenwerkingspartijen.

Willemien Veele, aanjager Kunststoffen, maakt namens Circulair Friesland deel uit van deze versnellingsgroep: ,,,De community is een gemeenschap die het waddengebied in het hart draagt. Iedereen is intrinsiek gemotiveerd en heeft hetzelfde doel: het gebied schoonmaken én houden. Met elkaar kunnen we ideeën en initiatieven versnellen. Niet alleen Circulair Friesland zelf, ook meerdere van onze leden zijn aangesloten. In je eentje lukt het lang niet altijd. Met elkaar is de oplossing er vaak sneller en maak je meer impact.”

Voorbeelden van initiatieven

Duurzamer ondernemen in de horeca

Jaap Hamstra (havenpaviljoen De Dining en snackbar AnyTime in Vlieland) en Tijl Couzy (organisator Into The Great Wide Open) inspireren horecaondernemers om duurzamer te ondernemen. Zelf geven ze het goede voorbeeld, onder andere door het plasticgebruik in hun ondernemingen drastisch te verminderen.

Veele: ,,Met behulp van de community hebben we met Lab Vlieland, NHL Stenden en de gemeente Vlieland in 2019 een rondleiding gehouden op Into The Great Wide open. We lieten heel concreet zien hoe het festival het gebruik van wegwerpplastic minimaliseert. Dit inspireerde meerdere horecaondernemers op het eiland om hun eigen opties te gaan verkennen. Vervolgens zijn 15 masterstudenten van NHL Stenden aan de slag gegaan op Vlieland, om horecaondernemers te helpen minder wegwerpplastic te gebruiken en alternatieven te ontwikkelen. Inmiddels werken studenten en ondernemers ook op Terschelling samen aan een wegwerpplasticvrije horeca.”

Pilot biopluis voor bodemvisserij

Onder de visnetten voor bodemvisserij hangen grote trossen plastic draden. Deze beschermen de netten tegen slijtage, maar vervuilen zee en stranden. Bovendien kunnen dieren erin verstrikt raken. Daarom wordt er vanuit het project VisPluisVrij gezocht naar een plasticvrij alternatief. Met verschillende kotters wordt een pilot gedaan met biopluis van Senbis. Dit is gemaakt van in zeewater afbreekbare polymeren.

Vispluis - © Wouter Jan Strietman — Vispluis – © Wouter Jan Strietman

Onderneemt jouw organisatie activiteiten om het Waddengebied schoon te maken en te houden? Dan kun je jouw initiatief hier aanmelden. Via Twitter mag ook: gebruik dan #plasticvrijwadden.