‘Duurzame energie is gewoon een goed businessplan’
Met dochterbedrijf Vriezon verovert P. de Vries Installatietechnieken uit Leeuwarden de duurzame energiemarkt. Aan het roer ervan staat de ervaren directeur Johan Meijer: “Ons bedrijf bestaat al negentig jaar. We zijn koploper op het gebied van duurzame energie en zijn van plan dat te blijven.”
Reden voor Andries Metz, aanjager Energie bij Vereniging Circulair Friesland (VCF), om ons uit te nodigen met hem en Meijer – trouw lid van VCF – in gesprek te gaan.
Het duurzame avontuur van P. de Vries Installatietechnieken begon vijftien jaar geleden in De Vegelinbuurt in Leeuwarden. “Wij werden gevraagd om in de nieuwbouwwoningen daar gasloze verwarming te plaatsen”, vertelt Meijer. Leverancier Itho draaide op dat moment pilots met warmtepompen.
“Zij hadden een groot project in Zetten. Ik heb een bus geregeld en we zijn er samen met de gemeente en woningcorporatie naartoe gegaan: kijken hoe het werkt.” En het werkte. Dus in de Vegelinbuurt kregen de nieuwbouwwoningen elk een individuele warmtepomp. “We zijn nu bezig ze te vervangen door nieuwe: de techniek is in de tussentijd erg veranderd.”
‘We verkopen licht, geen LED’
Ook de LED-verlichting die P. de Vries Installatietechnieken al jaren plaatst, wordt langzamerhand vervangen door nieuwe exemplaren. “Eigenlijk wil ik geen LED verkopen, maar licht”, zegt Meijer. “Wij maken zelf armaturen en spots en leveren klanten verlichting op maat. Maar ik wil straks tegen klanten zeggen: je koopt licht van mij, en ik zorg ervoor dat het duurzaam is. Of dat nu LED is of over tien jaar iets anders: ik zorg ervoor. En ik vervang de materialen als het nodig is.”
Aanjager Andries Metz hoort het enthousiast aan: “Dat hoor je geen enkel installatiebedrijf zeggen: ik verkoop licht. Ontwerp je die armaturen zo dat je ze ook weer uit elkaar kunt halen?” Meijer antwoordt bevestigend. “En we zoeken voortdurend naar nieuwe technieken. De daken van boeren bijvoorbeeld, worden kleine energiecentrales die licht en warmte opwekken en dat meteen gebruiken.”
Passie en kennisdeling
De passie die ik zie bij Meijer, zie ik bij alle leden van Circulair Friesland.
Andries Metz, aanjager Energie
Meijer verheugt zich er zichtbaar op, Metz eveneens. Hij is naast aanjager ook adviseur Energietransitie bij adviesbureau Ekwadraat. “Ik begeleid gemeenten in de warmtetransitie, het ontwikkelen van duurzaamheidsvisies voor vastgoedontwikkelingen en energie-innovaties op de Afsluitdijk.”
Van oorsprong is Metz Amelander: “Vanuit die hoedanigheid ben ik ook bestuurslid bij de Amelander Energie Coöperatie.” Samenwerking en kennisdeling is voor de aanjager ontzettend belangrijk: het leggen van verbindingen tussen partijen die elkaar kunnen helpen bij de energietransitie is zijn dagelijks werk.
Meijer: “Ik doe ook niet anders: ik heb geen concurrenten meer, we zijn allemaal collega’s. Wij willen een mooie planeet achterlaten en daar kunnen we ons vanuit de installatietechniek voor inzetten, met onder andere warmtepompen, zonnepanelen, infraroodpanelen en verlichting. Adviseren daarover doen we kosteloos: wij willen echt wat teruggeven aan de wereld.”
Metz: “De passie die ik zie bij Meijer, zie ik bij alle leden van Circulair Friesland. Het is een club mensen met dezelfde ideeën. We krijgen energie van elkaar én van samenwerking.”
Omzetverdubbeling
Wij weten wat de klant wil. Wij willen daar een antwoord op geven en niet afwachten wat de markt doet en mag.
Johan Meijer, P. De Vries Installatietechnieken
Bovendien is je specialiseren in duurzame energie een goed businessplan: de omzet van P. de Vries Installatietechnieken is de laatste paar jaar verdubbeld. “Met Vriezon gaan we daarom op deze manier verder”, aldus Meijer. De vele pilots die Vriezon momenteel doet, zijn niet zonder reden: “Wij willen garanties kunnen geven. Als ik mijn klanten vertel dat ik hen tot in lengte van dagen van duurzame verlichting en warmte voorzie, moet ik dat waarmaken.”
Het werkt: de klanten komen vanzelf. “Verduurzaming staat hoog op de agenda’s van overheden en bijvoorbeeld woningcorporaties. Daar liggen echt kansen voor installateurs”, weet Metz. Van Meijer mogen de overheden wel wat beter meewerken: om écht te innoveren is het nodig van de gebaande paden af te kunnen wijken. “Wij weten wat de klant wil. Wij willen daar een antwoord op geven en niet afwachten wat de markt doet en mag.”
Metz erkent dat er meer kennis nodig is bij overheden. “Innovatie moet vanuit de markt komen, maar er moet wel langetermijnperspectief geboden worden door wet- en regelgevers. Dan bied je de markt ruimte om te innoveren, en daarvoor moet je weten wat er speelt.”
Daar komt weer de rol van de aanjager om de hoek: mensen bij elkaar aan tafel zetten, net als vanochtend. De heren spreken af elkaar snel weer te ontmoeten. Meijer tegen Metz: “En je moet echt eens even praten met…”
————————-
Energierijke koplopers
Directeuren Harm Beerda van Koninklijke Oosterhof Holman en Douwe Faber van Ekwadraat zijn gezamenlijk eigenaar van het nieuwe Energie Kenniscentrum Leeuwarden, op het terrein van de Energiecampus. De locatie wordt door beiden gezien als het startpunt van samenwerken aan de energietransitie.
Ekwadraat: de speedboot
Adviesbureau Ekwadraat is gespecialiseerd in transitiemanagement, het verduurzamen van de gebouwde omgeving en duurzame energie. Faber: “Wij bedenken nieuwe duurzame businessmodellen en zoeken daar geschikte partners bij.” Zo onderzoekt Ekwadraat samen met RWS Bunk de mogelijkheden van het vergisten van bermgras om er potgrond van te maken.
“Potgrond wordt grotendeels gemaakt van veen. Het afgraven van veen veroorzaakt veel CO2-uitstoot én methaanuitstoot. Ook het rottingsproces van gemaaid bermgras levert veel uitstoot op.” Na volop getest te hebben zijn een aantal locaties – ook Friese – klaar voor de start. “Het gemaaide bermgras wordt ingekuild, in een vergister wordt het gemengd met water, vervolgens wordt dat water weer onttrokken, samen met het vocht dat nog in het gras zat. Van het droge product worden pallets gemaakt, deze gaan naar de potgrondindustrie en biologische tuinbouw.”
Faber vergelijkt kleine speler Ekwadraat – hoewel sterk gegroeid de laatste jaren – met een speedboot die de ‘mammoettankers’, grote bedrijven, aanspoort om van koers te veranderen. “We kunnen het niet alleen en we hebben een stroomversnelling nodig. Met dit soort projecten en de interactie en kennisdeling in het Energie Kenniscentrum Leeuwarden maken we écht vaart.”
Oosterhof Holman maakt de weg vrij
Koninklijke Oosterhof Holman is een duurzame totaaloplosser van infrastructurele vraagstukken. Directeur Beerda toonde recent nog aan dat circulaire wegenbouw gewoon kán. “Op het terrein van onze Energiecampus ligt een circulaire weg. Met de komst van de Haak om Leeuwarden werden de wegen Deinum-Marsum en Marsum-Leeuwarden overbodig. Ik heb de provincie aangesproken en gevraagd: mag ik die hebben?” De wegenbouwer brak de beide wegen op en gebruikte ze nog geen twee kilometer verderop opnieuw.
“Staatssecretaris Van Veldhoven van Infrastructuur en Waterstaat vroeg toen ze hier was: hoe hebben jullie dit mogelijk gemaakt? Ik vertelde haar dat wij, omdat het om eigen wegen gaat, niet vastzaten aan regelgeving voor openbare wegen. Als de overheid belemmeringen zou wegnemen, zou de circulaire wegenbouw een stuk verder zijn. Het frustreert mij dat we in dit land vooral zeggen ‘ja, maar…’, terwijl het wél kan.”
Beerda’s missie is het overdragen van kennis over verduurzaming en het versnellen van circulaire innovaties. “Dat is een keiharde must: we kunnen zo niet doorgaan.”
(Het aanjagerschap voor het thema Energie ligt inmiddels bij Marjan de Vries. Andries Metz is nog wel betrokken. – red.)
Dit artikel werd eerder gepubliceerd in Ondernemend Friesland, editie november 2019