Friese bestuurders doen bijzondere donatie aan de voedselkringloop
Een dijkgraaf, de directeur Wetsus, een statenlid en de directeur van Circulair Friesland die hun bruine goud naar de boer brengen. Een 1-april grap of toch serious shit?
Een bijzonder gezicht afgelopen week op het erf van melkveehouder Albrecht Finnema in Warstiens. Een lange rij boeren en Friese bestuurders staan in de rij voor het composttoilet. Onder het motto ‘Give A Shit’ sloten zij op symbolische wijze het gat in de kringloop. Een breed en imposant gezelschap: dijkgraaf Wetterskip Fryslân Luzette Kroon, Wetsus-directeur Cees Buisman, directeur Circulair Friesland Evert Jan van Nijen, wethouder Súdwest Fryslân Bauke Dam, wethouder Leeuwarden Abel Reitsma, statenlid GrienLinks Fryslân Jochem Knol, statenlid CDA Fryslân Maaike Prins, Theo Mulder van Mulder Agro, Monique Plantinga van de Friese Milieu Federatie, Pieter de Jong van de Nederlandse Melkveehouders Vakbond, Albert van der Ploeg van Kollektieven Beried Fryslân, Arjan de With van de Vereniging tot Behoud van Boer & Milieu, Sieta van Keimpema van Farmers Defense Force, Nienke Bakker van Agrarische Jongeren Friesland, Jan Teade Kooistra van LTO Noord en Sjoerd de Hoop van Fryske Biologische Boeren.
Een hoognodige actie aldus de initiatiefnemers Symphony of Soils, Circulair Friesland, Friese Milieu Federatie, Living Lab Fryslân, Broodje Poep en Aeres MBO. Nederland heeft grote ambities als het gaat om kringlooplandbouw en circulaire economie. Daarin worden mooie stappen gezet. Er is echter één grote kans die nog niet echt is opgepakt. In het landbouw-voedselsysteem zit namelijk een groot lek. Elke dag spoelen we ons ‘bruine goud’ door de wc, boordevol mineralen die heel waardevol zijn voor een vruchtbare bodem. Dat terwijl de kunstmestprijzen door het dak gaan en we mineralen importeren uit onder andere Rusland en Marokko. Dat moet en kan anders. De samenleving wil graag kringlooplandbouw. Veel boeren willen dit ook en zien de voordelen van het terugbrengen van menselijke mest op het land. De zeer hoge kunstmestprijzen versnellen dit denken. Omdat er zoveel mineralen verloren gaan, ontstaan er wereldwijd tekorten, over 10 – 15 jaar verwachten wij problemen door een tekort aan fosfaat. Het is belangrijk dat we als samenleving het gat in de kringloop dichten en de barrières slechten die hergebruik van essentiële mineralen en waardevolle stoffen belemmeren. De betrokken partijen gaan bezig met de praktische vertaalslag.
Voorzitter van Symphony of Soils en initiatiefnemer Theo Mulder: “Bijna alles wat we eten of drinken komt van een boerderij. Drink je een biertje, dan is gerst de basis. Bij brood en spaghetti is het tarwe. En wat dacht je van het eitje bij je ontbijt? Maar als je gegeten hebt, komt het voedsel niet als mest terug op de akker van de teler. Sterker nog: bijna 100 % gaat verloren en komt niet terug in de voedselkringloop.” Practor kringlooplandbouw Ruud Hendriks vult hem aan ”De boer heeft altijd aan de maatschappij geleverd, maar krijgt er niks voor terug. Nu wordt het tijd dat de consument de boer gaat bedienen om het evenwicht te herstellen. Met menselijke mest kun je de helft van de behoefte van de Nederlandse akkerbouw invullen. Een gigantisch potentieel.”
Vervolg
Initiatiefnemer Theo Mulder: “Deze ‘Give a shit’ actie is een frisse start. Hiermee kunnen we eindelijk op grotere schaal invulling geven aan kringlooplandbouw. Niet alleen vanuit de landbouw zelf, maar juist in samenwerking met de maatschappij. Om dit kracht bij te zetten organiseren we komende maanden een publieksactie waarin we burgers oproepen om hun (medicijnvrije) poep en plas bij deelnemende boeren in te leveren en komen er bijeenkomsten om dit onderwerp verder onder de aandacht te brengen. ”Evert Jan van Nijen, directeur Circulair Friesland: ”In Friesland hebben wij een goede positie om oplossingen te vinden hoe we de voedselkringloop kunnen sluiten. Dit kan het beste met partijen als Wetterskip, Wetsus, Friese Milieu Federatie, initiatieven vanuit de samenleving zoals het project Waterschoon in Sneek, provincie Fryslân en gemeenten en een groep Friese boeren die zoeken naar praktische oplossingen om met deze ontbrekende schakel in de kringlooplandbouw aan de slag te gaan. In januari is een aantal partijen bij elkaar geweest voor een werksessie. Hierin zijn obstakels en doelen vastgesteld over het willen toevoegen van menselijke ontlasting aan de kringloop. In vervolg hierop organiseren wij een Circulaire Tafel, waar we met genoemde partijen de kansen voor praktisch realiseerbare oplossingen verder gaan uitwerken.”
Terug naar overzicht