Circulaire Bedrijventerreinen – Pijler 7: Realiseren van toegevoegde waarde
De circulaire economie zorgt voor positieve toegevoegde waarde. Er wordt niet alleen gedacht aan financiële waarde, maar ook aan milieuwaarde en sociale waarde.. Deze voordelen hebben vaak niet alleen invloed op één enkel aspect, maar de uitwerkingen vloeien vaak door op meerdere vlakken. Het planten van bomen zorgt niet alleen voor meer groen maar ook voor een gezondere omgeving voor mensen en een beter imago. In dit hoofdstuk wordt deze laatste pijler besproken.
Elke pijler is opgedeeld in drie delen. Bij Kennispartners staan organisaties die kennis delen over deze specifieke pijler. Bij Aanbieders zijn partijen te vinden die je concreet op weg kunnen helpen. Goede voorbeelden en inspirerende projecten staan bij Inspiratie.
In hoofdstuk 4, over de fundering van een circulair bedrijventerrein, bevat algemene kennispartners die betrekking hebben op het gehele bedrijventerrein.
Wil je meer weten over het programma? Bekijk dan programma circulaire bedrijventerreinen. Ben je op zoek naar kennispartners, aanbieders of inspiratie over één van de andere zeven pijlers? Bekijk hier alle kennisartikelen over circulaire bedrijventerreinen.
Kennispartners
Groene Baten Planner
Het RIVM heeft de Groene Baten Planner ontwikkeld, waarbij inzichtelijk wordt gemaakt wat de toegevoegde waarde is van meer groen. Deze waarde wordt uitgedrukt in getallen. De tool geeft zo een beeld van de maatschappelijke waarde van groen voor de leefomgeving. Wat levert de aanleg van groen op voor de biodiversiteit, de gezondheid van inwoners, het woongenot en de waarde van huizen? Op deze manier kunnen organisaties en beleidsmakers vergelijken op welke plaatsen groen voor veel toegevoegde (ecologische, maatschappelijke of financiële) waarde zorgt. Zo blijkt bijvoorbeeld dat meer groen ziekteverzuim vermindert en het gebruik van de fiets bevordert.
Aanbieders
CIRCO: Herontwerpen van producten, diensten en businessmodellen voor circulair ondernemen
De CIRCO-methode is ontworpen om organisaties te helpen concreet invulling te geven aan circulariteit. Circulair Friesland is één van de landelijke CIRCO-hubs en organiseert CIRCO Tracks. Tijdens een driedaagse workshop onder leiding van ervaren en speciaal opgeleide CIRCO trainers wordt meer geleerd over circulair design en circulaire verdienmodellen. Samen met zo’n 10 andere bedrijven of organisaties, binnen dezelfde sector of met betrekking tot een bepaald vraagstuk, wordt geprobeerd tot nieuwe business kansen te komen. Deze tracks kunnen door individuele bedrijven gevolgd worden, maar nog handiger is om als collectief hiervan te leren. Als op het bedrijventerrein de opgedane kennis wordt gedeeld met andere ondernemers die hier profijt van hebben, kunnen zowel de kosten als de opbrengsten verdeeld worden onder alle ondernemers. Dit wordt dan gezien als toegevoegde waarde, wat betreft het vooruithelpen van andere pijlers met betrekking tot circulaire doelen.
Het Koplopertraject: duurzaam ondernemen
Het Koplopertraject helpt bedrijven en andere organisaties om op een inspirerende en praktische manier duurzamer te gaan ondernemen en zo te werken aan een toekomstbestendige organisatie en duurzame producten en diensten. Op hun beurt maken de Koplopers weer andere ondernemers enthousiast en trekken zo het peloton mee. Gedurende het traject wordt een grondige nulmeting opgesteld, samen met een praktische duurzaamheidsagenda. Op deze manier wordt duurzaam ondernemen meetbaar en een continu verbeteringsproces. Meer weten over het koplopertraject? Klik hier.
TAUW – Ambitieweb Duurzame Bedrijventerreinen
Het Ambitieweb is een instrument dat van oorsprong komt uit de Aanpak Duurzaam GWW, die vanuit TAUW succesvol wordt ingezet in diverse integrale ontwikkelopgaven. Dit instrument wordt nu ook ingezet op bedrijventerreinen zodat er een integrale afweging gemaakt kan worden voor het ontwikkelen van een circulair bedrijventerrein. Meer weten over het ambitieweb? Klik hier.
NL Greenlabel: duurzaamheidsscans
NL Greenlabel maakt duurzaamheidsscans van gebieden, waaronder bedrijventerreinen. Gedurende dit proces worden kansen voor duurzaamheid onderzocht, de gezamenlijke ambities vastgesteld en vervolgens plannen gemaakt voor de uitvoering. Het gaat hier dus om het in kaart brengen van financiële, sociale en ecologische kansen. NL Greenlabel maakt de toegevoegde waarde van een duurzaam gebied meetbaar en dit zorgt voor een duidelijk overzicht van de kosten en baten. Om duurzaamheid aantoonbaar te maken past NL Greenlabel de NL Gebiedslabel– en NL Terreinlabelmethode toe die samenhangende duurzaamheid in de openbare ruimte en terreinen inzichtelijk maakt. Deze methodes zorgen ervoor dat alle betrokkenen meegenomen kunnen worden in de ambities en dat de focus gedurende het proces op de duurzaamheidsthema’s gehouden wordt. Hiermee wordt samenhangende duurzaamheid expliciet onderdeel van het ontwikkelproces door onafhankelijke monitoring/beoordeling. Met het inzetten van de methodiek verdwijnt de vrijblijvendheid en kan actief gestuurd worden op samenhangende duurzaamheid. Dit helpt om duurzame keuzes te maken en deze te onderbouwen. Voor meer informatie, zie de website van NL Greenlabel.
Roelofs: Ingenieursbureau met focus op circulariteit
Advies- en ingenieursbureau Roelofs staat voor een circulaire, integrale aanpak. Ze ondersteunen zowel overheden, aannemers, projectontwikkelaars, de zorg, verenigingen als de agrarische sector bij de ontwikkeling van ruimtelijke projecten. Ze kunnen ook ondersteunen bij het realiseren van een circulair bedrijventerreinen. Hiervoor koppelen ze hun kennis over energietransitie, mobiliteit, beheer, onderhoud en uitvoering. Ze gaan uit van 6 elementen: 1) benutten schaarse ruimte, 2) hergebruik van lege kavels, leegstaande gebouwen en materialen, 3) toekomstbestendig en flexibel ontwikkelen, 4) energiereductie bij de bedrijven, 5) ketensamenwerking en 6) kruisbestuiving (financiële) middelen. Ze dichten de kloof tussen ambitie en uitvoering, onder andere door hun Plek ZAT ontwerpmethode (een methodiek die Zekerheid geeft in het integreren van uw Ambities en die bijdragen aan een Toekomstbestendige leefomgeving).
Bedrijventerrein aanpak: Aanpak voor het verduurzamen van bedrijventerreinen
Om te ondersteunen in de realisatie van duurzame bedrijventerreinen is de bedrijventerrein aanpak bedacht. Zo hebben ze in Dokkum ondersteund in de samenwerking op bedrijventerrein Betterwird. Hier hebben ondernemers, gemeente Noardeast-Fryslân en Rabobank het initiatief genomen om de komende jaren structureel samen te werken aan het verduurzamen en toekomstbestendig maken van het bedrijventerrein. De samenwerking moet leiden tot een energieneutraal, circulair en klimaatbestendig bedrijventerrein waarbij niet alleen wordt gekeken naar het terrein als geheel, maar dat ook alle op het bedrijventerrein gevestigde bedrijven, partijen en organisaties hieraan meewerken en op termijn energieneutraal, circulair en klimaatbestendig gaan werken.
Impact Circulair: Begeleiding en ondersteuning circulaire bedrijfsvoering
Impact Circulair begeleidt en adviseert organisaties op weg naar een duurzame bedrijfsvoering. Ze gaan uit van de integraliteit van de 7 pijlers van circulariteit. Ze bekijken hierin samen met de organisatie welke thema’s (bijvoorbeeld energie) passen bij je organisatie of product. Om alvast te proeven van hun aanpak, kun je de proefenquête invullen.
Stec Groep: Advies over bedrijventerreinen
Stec is een ruimtelijk advies- en onderzoeksbureau dat zich richt op alle ruimtelijke thema’s binnen Brede Welvaart en heeft ook meegewerkt aan het project Circulaire Bedrijventerreinen van Circulair Friesland, vooral aan de creatie van de routekaarten. Ook ondersteunt Setc organisaties door middel van kennisdeling over bijvoorbeeld het beter benutten van bedrijventerreinen, met behulp van de Beter Benutten Indicator (BBI). Ook organiseren ze webinars, bijvoorbeeld deze video die specifiek voor gemeenten bedoeld is. In november 2023 heeft Stec Groep een advies uitgebracht met vijf tips voor het concreter maken van het Programma Ruimte voor Economie en de rol van bedrijventerreinen hierin. In het advies benadrukken ze het belang van ruimte voor bedrijven(terreinen), en in het bijzonder voor circulaire maak- en reparatiebedrijven. De circulaire economie vraagt namelijk veel ruimte, bijvoorbeeld voor recycling, verwerking en opslag van grondstoffen. Dit zal tijdens de transitie zelfs naast de huidige ruimte voor lineaire economie moeten bestaan.
Synnovem: Aanjager van de nieuwe economie
Synnovem ondersteunt en adviseert bedrijven op het gebied van economische zaken, energietransitie, communicatie en financiën. Ze doen dit zowel voor individuele bedrijven en overheden, als voor regiosamenwerkingen. Zo kunnen ze specifiek de transitie en herstructurering van bedrijventerreinen begeleiden.
Inspiratie
Koploperbos: Gezamenlijk bos aanplanten
Koploperbos is een initiatief dat Groningse bedrijven wil inspireren en motiveren om duurzaam te ondernemen. Doel is om een bos te planten van 8000 vierkante meter, om CO2 af te vangen, biodiversiteit te versterken, een gezonde leefomgeving te creëren, hitte- en waterstress terug te dringen, recreatiemogelijkheden te creëren én om betrokkenheid rondom duurzaam ondernemen aan te moedigen. Groningse bedrijven kunnen één van de drie pakketten kopen: brons, zilver of goud. De pakketten verschillen op basis van de plaatsing van de bomen, zichtbaarheid van deelname, plaatsing van insectenhotel op eigen bedrijventerrein en toegang tot professioneel advies over verduurzamen van het eigen bedrijventerrein. Het initiatief biedt ook begeleiding en netwerk voor duurzaam ondernemen, in de vorm van netwerkgroepen met andere bedrijven. Inmiddels zijn er al 35 bedrijven aangehaakt. Meer informatie is te vinden op de website.
CO2 én ruimte besparen door deelmobiliteit en carpoolen
Voor veel bedrijven komt een groot deel van de CO2 uitstoot uit het woon-werkverkeer van de medewerkers. Dit kan verminderd worden door middel van bijvoorbeeld carpoolen en het delen van auto’s. Er zijn verschillende apps zoals Toogethr, Twogo en Bla Bla Car waarmee werknemers gemakkelijk andere bestuurders of passagiers kunnen vinden om te carpoolen. Bedrijven als ABN AMRO, Qpark en ENGIE moedigen carpoolen onder hun werknemers al aan door gebruik te maken van de app Toogethr. Ook kunnen bedrijven hun parkeerplekken samenvoegen op een plek. Hierdoor hoeft er maar één plek gereserveerd te worden, wat uiteindelijk minder ruimte inneemt.
Voor sommige bedrijven is het essentieel dat medewerkers tijdens de werkdag een auto tot hun beschikking hebben voor reizen naar klanten, andere partners of locaties. Hiervoor zijn ook vaak auto’s beschikbaar vanuit het bedrijf. Op bedrijventerreinen zou gekeken kunnen worden naar bedrijfsdeelauto’s die gereserveerd kunnen worden door medewerkers van de deelnemende bedrijven. Freonen fan Fossylfrij Fryslân is al bezig met een project rondom deelauto’s voor particulieren in Friesland.
Deze oplossing draagt niet alleen bij aan het verminderen van CO2-uitstoot, maar creëert ook maatschappelijke en ecologische waarde doordat er meer ruimte ontstaat. Het aanmoedigen van carpoolen, waardoor er minder parkeerplekken nodig zijn, en het samenvoegen van parkeerplekken, moet uiteindelijk leiden tot minder behoefte aan parkeerplekken. De ruimte die hiermee wordt vrijgemaakt kan dan voor andere doeleinden worden gebruikt, zoals bijvoorbeeld een parkje om in te wandelen, een collectief gebouw voor bijvoorbeeld wateropslag of afvalscheiding of wellicht plek voor een nieuw bedrijf dat de al bestaande bedrijven goed complementeert met betrekking tot hun circulaire doelen. Zo kan gezorgd worden voor toegevoegde waarde door een vermindering van parkeerplekken.
Wil je meer weten over circulaire bedrijventerreinen? Bekijk ons programma Circulaire Bedrijventerreinen. Ben je op zoek naar kennispartners, aanbieders of inspiratie over één van de andere zeven pijlers? Bekijk de kennisartikelen over circulaire bedrijventerreinen.
Contact
Heb je aanvullingen of suggesties op dit artikel? Laat dit dan weten door contact op te nemen met Marije de Boer.
