Circulaire Bedrijventerreinen – Pijler 1: Hoogwaardig gebruik van materialen
Een belangrijk onderdeel van de circulaire economie is het omgaan met materialen. Hoe kun je ervoor zorgen dat materialen ‘in de loop’ blijven op bedrijventerreinen? Welke afvalstromen zijn er en hoe kun je daaruit nuttige grondstoffen halen? Hoe zorg je voor een lage milieu-impact van gebruikte materialen? Op deze pagina verkennen we kennispartners, aanbieders en inspiratie op basis van de pijler materialen, op het gebied van circulaire bedrijventerreinen.
Elke pijler is opgedeeld in drie delen. Bij Kennispartners staan organisaties die kennis delen over deze specifieke pijler. Bij Aanbieders zijn partijen te vinden die je concreet op weg kunnen helpen. Goede voorbeelden en inspirerende projecten staan bij Inspiratie.
In hoofdstuk 4, over de fundering van een circulair bedrijventerrein, bevat algemene kennispartners die betrekking hebben op het gehele bedrijventerrein.
Wil je meer weten over het programma? Bekijk dan programma circulaire bedrijventerreinen. Ben je op zoek naar kennispartners, aanbieders of inspiratie over één van de andere zeven pijlers? Ontdek alle kennisartikelen over circulaire bedrijventerreinen.
Kennispartners
VANG Buitenshuis
Het programma VANG Buitenshuis (Van Afval Naar Grondstof)van VCF-lid Rijkswaterstaat helpt de kantoor-, winkel- en dienstensector om de hoeveelheid restafval die vrijkomt te halveren. Dit gaat over restafval dat vergelijkbaar is met huishoudelijk afval. Het doel is om meer te recyclen en minder grondstoffen te gebruiken om zo een flinke stap te zetten naar een circulaire economie. De website geeft tips en adviezen over hoe je bedrijfsafval kan verminderen en geeft ook informatie over bijvoorbeeld de SUP-regeling (Single Use Plastics). Ook worden er regelmatig evenementen en trainingen georganiseerd, bijvoorbeeld over verduurzaming van bedrijventerreinen.
Ondernemersplein over bedrijfsafval
De website van het Ondernemersplein bevat veel informatie over scheiding van bedrijfsafval. Ook wordt hier het laatste nieuws gedeeld over bijvoorbeeld veranderingen in wet- en regelgeving.
Aanbieders
Het hergebruiken van materialen en afvalstromen is een belangrijk onderdeel van de circulaire economie. Er zijn verschillende organisaties die diensten aanbieden waarmee op het bedrijventerrein bijgehouden wordt (1) welk type grondstoffen vrijkomen, of (2) waar dit type grondstof vrijkomt. Deze organisaties monitoren deze materiaalstromen verbinden zo bedrijven aan elkaar waardoor materialen opnieuw gebruikt kunnen worden of gerecycled kunnen worden.
As Bêste: circulair slopen
Een bedrijf dat kan ondersteunen bij circulair slopen is VCF-lid As Bêste. Voorafgaand aan een slooptraject maken zij de circulaire waarde van het pand of object inzichtelijk. Vervolgens wordt geïnventariseerd welke materialen geschikt zijn voor hergebruik (demonteren en in een nieuwe situatie weer plaatsen), recycling (geheel of gedeeltelijk verwerken tot een nieuw product) of upcycling (in zijn geheel hergebruiken, op een manier waardoor het meer waarde krijgt). De bevindingen worden uitgewerkt in een overzichtelijk ‘materialenpaspoort’. Dit kun gebruikt worden bij het aanbesteden van de sloopwerkzaamheden, of voor het zoeken van een afzetmarkt voor het vrijkomende materiaal.
Antea Resource: materialenplatform voor uitwisseling
ReSource is een materialenplatform (gericht op de bouw- en infra) van VCF-lid Antea Group. Het brengt vraag en aanbod van gebruikte bouwmaterialen en grondstoffen bij elkaar. Het platform verbindt daarvoor de depots, beheersystemen en planningen van alle aangesloten deelnemers, zoals overheden. Dit maakt ReSource uniek ten opzichte van bestaande marktplaatsen: het geeft vóóraf inzicht in de relevante bouwmaterialen die beschikbaar komen. Daarnaast wordt er samen met Friese overheden een nieuwe werkwijze ontwikkeld voor de toepassing van circulair infra-bouwmateriaal, het is daarbij meer dan alleen een platform. Overheden kunnen zich aanmelden om zich aan te sluiten bij dit platform via de website.
New Horizon: Urban Mining
Het gebruik van hergebruikte materialen kan een manier zijn van circulair bouwen. Deze hergebruikte materialen moeten echter wel ergens vandaan komen. Door middel van circulair oogsten, oftewel Urban Mining, kunnen materialen gewonnen worden uit bestaande gebouwen. Een van de voorlopers op dit gebied is New Horizon. Ze bieden op hun website circulaire bouwmaterialen aan en leveren een aantal diensten rondom circulariteit. Ook organiseren ze in samenwerking met de partners van Urban Mining Collective evenementen voor kennisdeling.
Seenons: verbinder richting zero waste
Seenons biedt met hun onafhankelijke platform de oplossing om afval te reduceren, hergebruiken en duurzaam te recyclen. Dit doen zij door alle partijen in de afvalketen met elkaar te verbinden: organisaties die afval scheiden, logistieke partijen die afval vervoeren en verwerkers/producenten die afval omzetten in waardevolle grondstoffen en producten. Met het platform van Seenons kan een bedrijf het afvalbeheer van een organisatie in een overzichtelijk platform regelen.
InduSym: platform voor reststromen
Een andere organisatie dat hierin kan voorzien is InduSym. Dit bedrijf biedt een reststromen platform waarbij circulaire verbindingen tussen bedrijven op een bedrijventerrein worden gemaakt. Door data te verzamelen wordt inzichtelijk welke reststromen op het gebied van energie, water en materialen op het bedrijventerrein aanwezig zijn en waar mogelijkheden tot samenwerkingen liggen. Bedrijven kunnen hun reststromen aanbieden op het reststromen platform, en tegelijkertijd zoeken naar materialen die voor hen aantrekkelijk zijn als grondstof. InduSym inventariseert, adviseert en ondersteunt in gebiedsgerichte projecten voor de circulaire economie.
Symbiosis4Growth: symbiose tussen bedrijven
Symbiosis4Growth is een samenwerkingsplatform dat industriële symbiose bij bedrijven wil versnellen en realiseren. Kortom, het koppelen van twee of meer bedrijven om samenwerking te bevorderen, met voor beide partijen een innovatieve samenwerking als gevolg. Een voorbeeld hiervan is in samenwerking met de organisatie Coroos, één van Europa’s grootste producenten op het gebied van groente-, fruit- en peulvruchten. Hierbij wordt jaarlijks 600.000 kubieke meter afvalwater, conform de regels, in de Westerschelde gelost. In het project wordt dit afvalwater hergebruikt door de landbouw. Het grondwater is namelijk te zout voor de landbouw terwijl het genoemde afvalwater nuttige nutriënten blijkt te bevatten. Meer voorbeelden van soortgelijke samenwerkingen zijn hier te vinden.
Madaster: database van materialen in gebouwen
Madaster is het kadaster voor materialen en producten. Hier wordt data vastgelegd over alle materialen en producten die verwerkt zijn in een object, zoals een brug of gebouw. Door ieder onderdeel te registreren, wordt inzicht verkregen in o.a. de losmaakbaarheid, embodied carbon en toxiciteit van materialen en producten. Ook kan bepaald worden of materialen en producten hergebruikt kunnen worden. Madaster maakt deze data inzichtelijk via een platform.
Inspiratie
Pilot ‘Circulair ondernemen start met afvalreductie’ – Een praktische aanpak voor ondernemers op de Zwette
Op bedrijventerrein de Zwette is een pilot gestart met vijf productiebedrijven die een afvalscan krijgen. De bedoeling is om inzicht te krijgen in de afvalstromen en op termijn het restafval naar nul te krijgen. Daarnaast kan er een inkoopscan uitgevoerd worden die inzicht geeft in de ingaande materialen. Het doel hiervan is het inzichtelijk maken van de afvalstromen op het terrein. Hiermee kunnen kostenbesparingen worden gerealiseerd doordat afval beter gescheiden kan worden waardoor de totale hoeveelheid afval wordt verminderd. Daarnaast is er een potentiële opbrengst voor monostromen en kunnen bedrijven ook geld besparen door milieuvriendelijker en efficiënter materialen en grondstoffen in te kopen.
Naast de vijf productiebedrijven zijn ook Vereniging Circulair Friesland, Ballemans Advies, de Zwette en gemeente Leeuwarden betrokken. De kosten en verkregen inzichten voor dit project zijn dus individueel. Wel worden resultaten gedeeld en wordt er verkend of er samenwerking mogelijk is. Daarnaast levert het project ook kennis over de afvalstromen op bedrijventerrein de Zwette op. Dit pilotproject zorgt voor nieuwe kennis en ervaring voor de deelnemende bedrijven. Meer weten? Neem contact op met projectleider Marlies Ballemans via info@ballemansadvies.nl.
Piepschuim recycling in Heerenveen
Een andere circulaire samenwerking in Heerenveen is het piepschuimproject. Afvalverwerker en -inzamelaar Omrin is in 2019 samen met Ondernemerskring Heerenveen (OKH) een pilot gestart met 8 bedrijven die piepschuim gebruiken. Piepschuim is kostbaar om af te voeren via het restafval, gezien het grote volume en is (mits het schoon is) heel goed recyclebaar. Genoeg reden om samen te werken in een pilot! EPS-Nederland recyclet de ingezamelde EPS tot nieuwe producten. De pilot was zeer succesvol en inmiddels draait het project met steeds meer deelnemende bedrijven. Ook andere bedrijven kunnen zich inmiddels aansluiten via deze link.
Wil je meer weten over circulaire bedrijventerreinen? Bekijk ons programma Circulaire Bedrijventerreinen. Ben je op zoek naar kennispartners, aanbieders of inspiratie over één van de andere zeven pijlers? Bekijk de kennisartikelen over circulaire bedrijventerreinen.
Contact
Heb je aanvullingen of suggesties op dit artikel? Laat dit dan weten door contact op te nemen met Marije de Boer.
