Wat gebeurt er al op ‘de weg naar’ een circulair Nederland in 2050?
Hoe komen we tot een circulaire economie, hoe kunnen we dit gezamenlijk aanpakken, wat zijn de kansen en uitdagingen? Hierover praten de provincies met elkaar op een IPO-bijeenkomst op 26 april. Ook Vereniging Circulair Friesland (VCF) is volop bezig met de transitie naar een circulaire economie. Directeur Houkje Rijpstra vertelt over hun ambitieuze aanpak.
Circulaire economie is essentieel op het gebied van de energietransitie, omdat het energiegebruik gerelateerd aan grondstoffen een significant onderdeel is van onze energiehuishouding.
Voor een gerichte aanpak en een concrete uitwerking hiervan zijn in Nederland vijf nationale transitieagenda’s vastgesteld: Biomassa en voedsel, Bouw, Consumptiegoederen, Kunststoffen en Maakindustrie. Deze zijn op 15 januari aangeboden aan staatsecretaris Stientje van Veldhoven van IenW als vervolg op het gesloten Grondstoffenakkoord.
De uitvoering van de transitieagenda’s zal grotendeels decentraal plaatsvinden, waarmee de provincies een belangrijke bijdrage gaan leveren aan een circulair Nederland in 2050.
In dat kader organiseert het IPO een bijeenkomst op 26 april waarin de betrokken beleidsmedewerkers en inkopers van de twaalf provincies met elkaar in gesprek gaan over een mogelijke samenwerking op het gebied van circulaire economie.
In dit artikel licht directeur van Vereniging Circulair Friesland (VCF), Houkje Rijpstra, toe hoe VCF de transitie naar circulaire economie aanpakt en hoe de vereniging aansluit op de transitieagenda’s.
Vereniging Circulair Friesland (VCF) is een samenwerkingsverband tussen bedrijven, overheden en kennisinstellingen en zet zich in voor de Friese economie van de toekomst: circulaire economie.
VCF vindt de doelstellingen uit het regeerakkoord op het gebied van circulaire economie op onderdelen niet ambitieus genoeg en stelt dat overheden meer kunnen doen. Want de vereniging helpt graag in deze transitie.
Op welke transitiepaden richt VCF zich?
‘VCF heeft bij haar oprichting in 2016 een aantal kansrijke thema’s benoemd: landbouw, biomassa, voeding, plastic en bouw. Dit jaar beginnen we tevens met energie, water en mobiliteit.’
Hoe is VCF tot deze thema’s gekomen?
‘De grondstofstroomanalyse die in 2015 is uitgevoerd door KNN Advies en Metabolic voor Fryslân heeft hierin een belangrijke rol gespeeld. Naar aanleiding van deze analyse zijn de thema’s benoemd.’
Jullie geven o.a. aan actief te zijn op het thema ‘bouw’. Wat gebeurt er op dit onderwerp?
‘Voor de bouw ligt een Transitie DOE-agenda klaar waarin wordt beschreven wat de doelen zijn en hoe we daarnaartoe werken. Deze agenda is met de sector gemaakt middels platformbijeenkomsten. Onze rol daarbij is het faciliteren en verbinden van de juiste partijen. Ook sturen wij op daadwerkelijke uitkomsten, zoals nu met de Transitieagenda Bouw.’
Noem nog eens een voorbeeld van deze uitkomsten?
‘Er zijn veel voorbeelden te noemen! Zo doet Van Wijnen proeven met woningen van vlas in samenwerking met woningcorporaties en heeft Dijkstra Draaisma een circulaire gevelfabriek gebouwd die in productie is. Provincie Fryslân heeft samen met Wetterskip Fryslân proefvlakken van wegen gemaakt uit cellulose van afvalwater. In de gemeente Kollumerland wordt een reguliere brug vervangen door een brug gemaakt van biocomposieten (Ritsumazijl) door de provincie en Rijkswaterstaat. En bouwbedrijf Jorritsma heeft in Rottevalle het eerste dorpshuis-met-statiegeld gebouwd.’
Hoe werkt VCF samen met overheden?
‘Binnen VCF zijn negen (van de nu nog twintig) gemeenten in Friesland lid. Zij willen vooral meer weten over circulair inkoop- en aanbestedingstrajecten. Met de gemeenten Tytsjerksteradiel en Dantumadiel kijken we naar het proces voor de bouw van een sporthal en school. Verder organiseren we voor (semi-)overheden masterclasses om de kennis over circulair inkopen te vergroten. De kennis die we opdoen in de daadwerkelijke trajecten delen we met de leden. Het doel is samen ervaring op te doen, te leren en kennis te delen. De beoogde opbrengst is dat in Fryslân overheden niet pas in 2022 10% circulair inkopen, maar al in 2020. Daarvoor hebben wij een challenge-achtige oproep gedaan aan de nieuwe gemeenteraden in alle Friese gemeenten. Met het aanbod van ons om daarbij te helpen.’
Wat een mooie oproep! Hoe denkt VCF dat overheden die ambitie kunnen realiseren?
‘Provincies kunnen heel veel (meer) doen: zo wil de provincie Fryslân bij cofinanciering van gemeentelijke projecten voorwaarden stellen voor circulair aanbesteden en uitvoeren. De vraag naar duurzamer bouwen en algeheel duurzamer en circulair leven zal alleen maar toenemen en (semi-)overheden spelen daar met hun uitvraag al op in. Ondernemingen die dat kunnen bieden krijgen steeds meer een streepje voor. Overheden kunnen nog een grotere rol spelen in het wegnemen van belemmeringen: waarom moet een huis nog steeds een schoorsteen hebben als je eigenlijk alleen maar nul-op-de-meterwoningen wilt hebben? En heb eens het lef om als launching customer op te treden zodat een innovatief product ook echt verder gebracht wordt.’
Wat is de volgende stap van VCF hierin?
‘De volgende stap is om de transitieagenda’s voor alle thema’s op te leveren en ook daadwerkelijk te monitoren hoe het loopt. Daarvoor willen we dit jaar nog methodieken ontwikkelen. Verder moet de beweging nog meer op gang komen en moet een bedrijf dat hier nog niet over nadenkt eigenlijk een uitzondering worden. Als overheden circulair gaan uitvragen moet de markt mee. Wie dat niet doet heeft verloren.’
Bron: IPO
Terug naar overzicht