
Circulaire Bedrijventerreinen
Waar veel bedrijven zelf al bezig zijn met de toekomst – waar duurzaamheid en toekomstbestendigheid een plek in de discussie zouden moeten hebben – bieden samenwerkingen tussen bedrijven die op hetzelfde terrein gevestigd zijn veel kansen. Maar hoe ga je in de praktijk om met het gebruik en het delen van grondstoffen, reststromen, energie en water? En hoe zorg je dat het bedrijventerrein bijdraagt aan een biodiverse omgeving die zich aanpast aan de klimaatverandering, waar het prettig werken is? In Friesland ontdekken we dat met elkaar.
Wat is een toekomstbestendig bedrijventerrein?
Een toekomstbestendig bedrijventerrein is een werklocatie waar bedrijven samen streven naar het sluiten van kringlopen en het minimaliseren van afval, met aandacht voor mens, milieu en toekomstbestendigheid. Op zo’n terrein werken ondernemers, gemeente en andere stakeholders samen aan het hergebruiken van materialen en reststromen, het lokaal opwekken en opslaan van duurzame energie en het creëren van een klimaatadaptieve en groene inrichting. Maar ook maatschappelijke doelen spelen hier een belangrijke rol. Denk hierbij aan het vitale en gezonde medewerkers die een rondje wandelen tijdens de lunchpauze.
In Friesland werken we met het model van de 7 pijlers van de circulaire economie. Deze pijlers bieden een integrale benadering en geven ondernemers, gemeenten en andere belanghebbenden richting bij het werken aan toekomstbestendige bedrijventerreinen. Ze geven uitdagingen zoals energietransitie, hittestress, wateroverlast, zero-emissie zones, de circulaire economie, ruimtegebrek, biodiversiteit en meer een plek.
De 7 pijlers in bedrijventerreinen
Wil je meer weten over de verschillende thema’s binnen 7 pijlers op bedrijventerreinen? Op onze kennisbank vind je een schat aan inspiratie, kennispartners en beschikbare producten- of diensten op bedrijventerreinen. Klik op de pijlers om gelijk door te gaan naar de kennisbank.
De algemene routekaart
De afgelopen jaren heeft Circulair Friesland, in samenwerking met leden en partners, diverse routekaarten ontwikkeld om richting te geven aan de verschillende kansen en uitdagingen op bedrijventerreinen. De 7 pijlers van de circulaire economie vormen de basis op de routekaarten, waardoor uitdagingen zoals de energietransitie, hittestress, wateroverlast, zero-emissie zones, de circulaire economie, ruimtegebrek, biodiversiteitsverlies en nog meer een plek krijgen. Daarnaast is op deze routekaarten volop ruimte voor de wensen en belangen van belanghebbenden, zoals bijvoorbeeld ondernemers, ondernemersverenigingen en gemeente.
Er zijn een aantal routekaarten ontwikkeld op verschillende bedrijventerreinen in Friesland. Daarnaast is er, in samenwerking met de provincie Fryslân, Stec Groep en New Economy, een algemene routekaart met bijbehorend handboek ontwikkeld. Deze bieden Friese bedrijventerreinen handvatten om op basis van de 7 pijlers toekomstbestendige stappen te zetten op het terrein.

Naast de algemene routekaart en het bijbehorende handboek zijn op verschillende bedrijventerreinen gedetailleerde routekaarten ontwikkeld. Het gaat om de volgende bedrijventerreinen:
- De Haven, Drachten (gemeente Smallingerland)
- Haskerveen, Heerenveen (gemeente Heerenveen)
- Ecopark de Wierde, Heerenveen (Omrin)
- De Zwette, Leeuwarden (gemeente Leeuwarden)
- De Hemmen, Sneek (gemeente Súdwest-Fryslân)
- De 5 Bolswarder bedrijventerreinen: de Marne, de Wymerts, de Klokslag, de Ward en het Industriepark (gemeente Súwest-Fryslân)
Nieuwe samenwerking: nóg meer impact
Sinds 2025 werken we samen met Ynbusiness en het Innovatiepact Fryslân (IPF) om met nog meer bedrijventerreinen te werken aan toekomstbestendigheid. Door het bundelen van onze netwerken, kennis en uitvoering:
- brengen we verduurzamingskansen in beeld op 10 Friese terreinen;
- ontwikkelen we routekaarten die aansluiten op bestaande initiatieven (zoals in Bolsward en De Haven);
- ondersteunen we ondernemerscollectieven direct met een aanjagersteam;
- bouwen we aan een lerend netwerk van ondernemers waarin kennisdelen en praktijkervaring centraal staan.
Meer weten over het programma? Neem een kijkje bij Ynbusiness of het Programma Verduurzamen Bedrijventerreinen (PVB).

Deze samenwerking wordt mede mogelijk gemaakt door Provincie Fryslân en Noord-Nederland Verdient Circulair.
Contact
Heb je vragen of wil je meer weten over het project Circulaire Bedrijventerreinen? Neem dan contact op met Marije de Boer of Jantie van der Laan.

