Circulair bouwen
De bouwsector neemt een cruciale positie in binnen de circulaire economie. De impact van de bouw op het milieu is groot en de sector verbruikt veel grondstoffen. Er zijn nog grote stappen te zetten in het hergebruik van deze grondstoffen en voor het verduurzamen van de sector in bredere zin.
Circulair Friesland jaagt de circulaire transitie van de bouw aan vanuit Fryslân. Hoe? Door te dóen!
Waarom circulair bouwen?
De bouw heeft een behoorlijke impact op ons milieu. Het hoge verbruik grondstofverbruik door de bouwsector draagt bij aan de uitputting van onze eindige grondstoffen. Daarbij worden grondstoffen vaak op een andere plek gewonnen dan waar ze uiteindelijk gebruikt worden. Ze moeten dus getransporteerd worden. Ook dit transport draagt bij aan de milieu-impact van de bouwsector.
De bouwsector heeft een negatieve invloed op het klimaat, maar ervaart zelf ook de effecten van klimaatverandering. Zo was het peil van de Nederlandse rivieren in de ongekend hete en droge zomer van 2019 historisch laag. Omdat grote schepen niet over de IJssel konden varen, waren er niet genoeg grondstoffen voor beton beschikbaar en zaten de fabrieken zonder.
Het morele argument voor circulair bouwen – namelijk dat we de aarde moeten ontlasten voor de generatie van morgen – gaat hand in hand met het economische argument. Gaan we niet op een duurzamere en circulaire manier bouwen, dan komt het voortbestaan van de bouwsector in serieus gevaar.
Een integrale benadering van circulair bouwen
Het eerste waar je waarschijnlijk aan denkt bij circulair bouwen, is de noodzaak om zoveel mogelijk te bouwen met hergebruikte materialen. Hoewel dit een heel belangrijk aspect is van circulair bouwen, is het zeker niet het enige. Om circulair te bouwen is een integrale aanpak essentieel. Een weg aanleggen met asfalt van hergebruikte grondstoffen is een goed begin. Maar om écht circulair te bouwen, moeten we onze blik verbreden.
Het onderhoud van een weg is bijvoorbeeld een goed moment om je af te vragen of het wel echt nodig was dat deze eerder zo breed is aangelegd. Kan er niet een stukje weg af, in ruil voor groen? Dit zorgt voor een betere waterberging tijdens piekregens, omdat het water de grond in kan trekken. Dit verbetert vervolgens de veiligheid op de weg en is tegelijkertijd goed voor de biodiversiteit.
Life cycle costs
Een belangrijke stap richting circulair bouwen als de norm is een omslag in de denkwijze over financiering. In plaats van de aanschafwaarde op dag 1 (wat kost het nu?), moeten de life cycle costs (LCC) leidend worden. In de LCC zijn namelijk de kosten van de gehele gebruiksfase opgenomen.
Wordt er bijvoorbeeld gebouwd met onderdelen van een hogere kwaliteit of met onderdelen die een restwaarde van meer dan 0 hebben aan het eind van de gebruiksfase, dan krijg je een heel ander kostenplaatje. Deze manier van kostenvermindering komt niet naar voren wanneer je alleen let op de aanschafwaarde.
Ook hieruit blijkt weer het belang van een integrale benadering, ditmaal een integrale benadering van milieu, kwaliteit en geld.
Voorbeelden van circulair bouwen
In Fryslân zijn we – door bedrijven, kennisinstellingen en overheden te verbinden en te inspireren – ondertussen al begonnen met prachtige initiatieven op het gebied van circulair bouwen. Een aantal hiervan lees je hieronder.
- Het circulaire en duurzame Swettehûs in Fryslân. Brugbedieningscentrum en steunpunt het Swettehûs in Leeuwarden is een ambitieus circulair project waarin Provincie Fryslân samenwerkt met Bouwgroep Dijkstra Draisma, lid van Circulair Friesland. Het Swettehûs wordt gebouwd zonder gebruik van nieuwe grondstoffen en zal zelfvoorzienend zijn op het gebied van energie.
- Een circulair aangelegd fietspad in Leeuwarden. Het fietspad tussen Leeuwarden en Stiens in Fryslân is het eerste fietspad ter wereld dat gemaakt is van recycled wc-papier. Jaarlijks wordt er in Nederland 180.000 ton aan wc-papier doorgespoeld. Circulair Friesland-lid KNN Cellulose wint deze papiervezels terug uit het afvalwater en maakt er asfalt van. In opdracht van Wetterskip Fryslân werd dit asfalt gebruikt voor de aanleg van het fietspad tussen Leeuwarden en Stiens. Een mooi voorbeeld van circulaire wegenbouw.
Wil jij met jouw organisatie ook een voorbeeld zijn voor de rest van Nederland en een circulair Europa? Sluit je aan bij het netwerk van Circulair Friesland!
Meer weten over de circulaire economie?
Hier vind je verschillende pagina’s met informatie en tips en tricks over allerlei verschillende onderwerpen binnen de circulaire economie: