Circulair ontwerpen
Circulair ontwerpen focust op het creëren van een product dat zo lang mogelijk op een hoog niveau hergebruikt kan worden, zonder dat extra grondstoffen nodig zijn. Circulair ontwerpen draagt bij aan het realiseren van een bloeiende samenleving op een aarde met zelfherstellende en regenererende capaciteiten.
De te grote westerse ecologische voetafdruk
Onze westerse ecologische voetafdruk ligt nu tussen de 3 en 4 aardes. Het uiteindelijke doel van de circulaire economie is om alles wat we doen weer binnen de capaciteit van één aarde te brengen.
Hiervoor is het essentieel om circulariteit bij het ontwerp van producten in acht te nemen. De mate waarin een product circulair is – of eigenlijk: kan zijn – begint namelijk bij het ontwerp. Alles wat we zien, gebruiken en kopen begint met een beeld van hoe we het zouden willen: het ontwerp. Dit is de intentie van een product.
Circulair ontwerpen volgens Circulair Friesland
In de lineaire economie heeft een product meestal enkel een functioneel doel, zoals een fles om water in te doen of een stofzuiger om stof mee op te zuigen. In de circulaire economie kijken we echter naar meerdere aspecten van een product. Bij Circulair Friesland hanteren we ten aanzien van de circulaire economie 5 uitgangspunten die relevant zijn voor het ontwerp, namelijk:
- Ontwerpen van een zelf-herstellend systeem
- Doordenken van het ontwerp en de consequenties van alle beslissingen in de tijd
- Systeem dat ‘weet’ waar alle grondstoffen zijn en heen gaan (idealiter op ieder moment)
- De volledige impact en kosten kennen, zowel voor de samenleving als het milieu en de aarde
- Integrale proposities aan de hand van de 7 kenmerken van een circulaire economie volgens Metabolic.
Deze uitgangspunten dienen als een checklist voor het ontwerp van circulaire producten. Door deze punten toe te passen tijdens het ontwerpen van een nieuw product, wordt in het ontwerp geborgd dat een product duurzaam en circulair wordt ontworpen.
Het verschil met ‘ontwerpen om te recyclen’
Ontwerpen om te recyclen, oftewel het hergebruiken van de materialen van een product als grondstof voor een nieuw product, is anders dan circulair ontwerpen. Het belangrijkste verschil is waardebehoud.
In het recycleproces wordt het gehele product verwerkt tot nieuwe grondstoffen, terwijl er vaak nog allerlei onderdelen inzitten die je direct kunt hergebruiken. Soms is het zelfs mogelijk om het hele product na slechts een aantal reparaties direct opnieuw te gebruiken. Recycling is dus een goede eerste stap, maar niet het eindpunt. Om alles wat we doen weer binnen de capaciteit van één aarde te brengen, is een volledig circulair ontwerp noodzakelijk.
Hulp van Circulair Friesland bij circulair ontwerpen
Circulair Friesland biedt verschillende trainingen en andere vormen van begeleiding op het gebied van circulair ontwerpen voor ondernemers:
- CIRCO Business Design Track. Hierin ga je in een serie van 3 workshops samen met andere bedrijven aan de slag met het creëren van nieuwe producten en samenwerkingen, aan de hand van de circulaire ontwerpmethode.
- 2×2 uur workshop. In deze workshop, speciaal voor leden van Circulair Friesland, maak je je de beginselen van de circulaire economie eigen en leer je zelf je circulaire ambitie uit te werken.
- Platformbijeenkomsten. Per thema organiseren we 2 keer per jaar een platformbijeenkomst. Tijdens zo’n bijeenkomst werk je samen met andere organisaties die ook actief zijn binnen jouw thema aan een roadmap om steeds meer circulair te worden.
Voorbeelden van circulair ontwerpen in de praktijk
In Friesland zijn meerdere mooie voorbeelden van circulaire ontwerpen. Een kleine greep uit deze voorbeelden vind je hieronder.
- Het Biosintrum. Dit gebouw is voor het grootste deel gebouwd met natuurlijke materialen. Het is een goed voorbeeld van een integrale bouwaanpak met gebruik biologische materialen, circulair bouwen en een goede inpassing in de groene omgeving. Het Biosintrum in Oosterwolde is dé ontmoetingsplek voor bedrijven, kennisinstellingen en overheden die kennis en ervaring op willen doen van de biobased economy.
- The Upcycle Collection van Louise Cohen. Deze meubelcollectie bestaat uit meubilair gemaakt van afval en overschotten in samenwerking met een netwerk van kringloopwinkels. Zo maakt Louise Cohen, in samenwerking met Stichting Omrin Estafette, van afgedankt interieur en woonaccessoires weer, in haar woorden: ‘’woest aantrekkelijk design’’.
- vanAfval. Dit bedrijf ontwerpt en maakt circulair straatmeubilair, zoals afvalbakken en bankjes. De assemblage ervan wordt gedaan door mensen met een arbeidsbeperking.
Meer weten over de circulaire economie?
Hier vind je verschillende pagina’s met informatie en tips en tricks over allerlei verschillende onderwerpen binnen de circulaire economie: