Werksessie 6: Vijf circulaire stappen in infra - Vereniging Circulair Friesland

Het ledenevent van Circulair Friesland draaide om circulaire reisbestemmingen in Fryslân. Wat willen we aan andere regio’s in Europa laten zien als zij in 2025 in Friesland komen om onze circulaire transitie te bestuderen? Eén van de workshops focuste op circulariteit in infra. De bestemming in 2025: vijf concrete acties.

Wat moeten opdrachtgevers en –nemers in de infra/GWW (grond-, weg- en waterbouwsector) doen om binnen afzienbare tijd grote circulaire stappen te kunnen zetten? De leider van de workshop rond dit vraagstuk Tobias Strating: “Zo! Dat waren goede, openhartige gespreken met een hoog inhoudelijke niveau.” Meteen voegt hij eraan toe: “Dus iedereen die het betreft – aannemers, ontwerpers, opdrachtgevers – móét dit lezen!”

1 minder bouwen

Ja, logisch: als we minder bouwen, verbruiken we minder grondstoffen, energie enzovoort. Maar als je nou toch al een kunstwerk bouwt en je gebruikt dán minder grondstoffen? Dat kan: door minder overdimensioneren. De veiligheidsmarges die worden ingebouwd, kunnen ten behoeve van de circulariteit best wat minder. Als opdrachtgevers moet je durven om te vertrouwen op de rekenkracht van je ontwerpers en uitvoerders. En je moet elkaar in de ogen durven kijken en met elkaar zeggen: ‘zo kan het, en hier zetten we samen een handtekening onder’. Zo dragen we samen de risico’s.

2 meer standaardiseren

Saai, meer standaard. Maar dat valt mee, er is genoeg ruimte voor ontwerpers om er wat moois omheen te creëren. Bijkomend voordeel van standaardmodules is dat ze makkelijker te hergebruiken zijn. Ook op het gebied van asfaltmengsels is veel winst te behalen: veel gemeenten hebben hun eigen asfaltmengsels. De asfaltcentrale kan veel efficiënter en dus energiebesparend draaien als er minder mengsels zijn. En er is winst te behalen met het integraal ontwerpen (ambitieweb) per stadsdeel in plaats van per project.

3 meer matchen

We hebben Bruggenbank, Grip op Grond, DuSpot, ReSource… goed bezig! Maar: dat kan nog veel beter. Deze marktplaatsen voor hergebruik in de bouw staan nog maar in de kinderschoenen. Doorontwikkelen, gebruik stimuleren, ontwerpen vanuit beschikbaar aanbod en ‘ritselmannetjes’ werden genoemd als kansen. Ook wil je veel eerder, soms wel enkele jaren, in beeld hebben wat er vrij gaat komen om hier vervolgens in andere projecten op te kunnen anticiperen. Dat vergt dat we onze ‘assets’ goed in beeld moeten hebben en hun verwachtte levensduur.

4 meer integreren

Langzamerhand komt het van de grond; een stroomversnelling is wenselijk: pak projecten integraal aan. Dus niet een rijtje huizen bouwen en klaar. Nee, kijk naar het grotere geheel: groen, wateropvang, verduurzaming, parkeren. Hierdoor kun je met een ingreep meerdere kansen benutten. Wel zo efficiënt, zowel financieel als in ruimtegebruik. En werk daarbij samen, niet alleen met de gevestigde partijen, maar ook bijvoorbeeld met bewoners, kenniscentra, bedrijven in de omgeving. Zoek naar – circulaire – kansen, ze liggen voor het oprapen.

5 meer financiering

Bovenstaand stukje (meer integratie) brengt met zich me dat er meer partijen opdrachtgever kunnen zijn voor een project of opgave. Niet alleen de gemeente, maar ook provincie, nutsbedrijven, waterschap enzovoort. Wat ook inhoudt dat er meer potjes zijn, meer geld. Niet om het allemaal lekker op te maken, maar wel om meer financiële armslag om circulaire winst te behalen. Bovendien reken je circulaire winst uit en neem die mee in de financiering. Oosterhof Holman noemt dit financial engineering.

Dus met minder bouwen, meer standaardiseren, meer matchen, meer integreren en meer geld komen we er wel in de circulaire infra. Deelnemers spraken de wens uit om erover door te praten en zaken nóg concreter te maken. Op het gebied van asfalt gebeurt dit al, Noord-Nederland-breed.

Vragen?

Stel ze aan Tobias Strating van Roelofs, Sjoerd Vrieswijk van provincie Fryslân, Henner de Vries van Van der Wiel of Sietze Bijker van RHDHV. Zij leverden de input voor deze vruchtbare sessie op de ledendag van vereniging Circulair Friesland.